سیر تحول اندیشه جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک در ایران
بسمه تعالی
سیر تحول اندیشه جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک در ایران سید ناصر حسینی[1]
چکیده
بعد از گذشت قریب نیم قرن از عمر جغرافیای سیاسی مدرن در ایران، لزوم بازنگری کلی در چگونگی پیدایش این علم و هوشیاری نسبت به تحولات مختلف آن، ضروری می نماید. محققان و پژوهشگران ورود یسیاری از علوم از جمله علم جغرافیا به ایران را با تأسیس دارالفنون مسبوق به سابقه می دانند. در دوره های مختلف، همزمان با سایر نقاط جهان، دامنه این علم در ایران نیز گسترش یافته و شاخه های دیگر آن مانند جغرافیای سیاسی نیز توسعه یافته است. براساس این پژوهش، رشد و شکوفایی رشته جغرافیا و جغرافیای سیاسی در ایران بطور کلی در سه مرحله یا سه دوره انجام شده است. مرحله اول از زمانی که علوم جدید با تأسیس دارالفنون وارد کشور شد تا ایجاد رشته مستقلی بنام جغرافیا در دانشگاههای کشور افتتاح گردید. مرحله دوم از زمان تأسیس رشته جغرافیا تا ظهور انقلاب اسلامی در ایران و مرحله سوم از پیدایش انقلاب اسلامی تا عصر حاضر که سه دوره رشد و شکوفایی جغرافیا را تشکیل می دهد. از این رو، این مقاله در تلاش است تا مروری کوتاه بر تاریخچه مطالعات جغرافیای سیاسی و سیر تحول اندیشه جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک در ایران داشته باشد. |