...من ینتظر

مِنَ الْمُؤْمِنینَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ... وبلاگ شخصی سید ناصر حسینی

...من ینتظر

مِنَ الْمُؤْمِنینَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ... وبلاگ شخصی سید ناصر حسینی

طبقه بندی موضوعی

هدایت سال اول جنگ

يكشنبه, ۲ مهر ۱۳۹۶، ۱۰:۱۹ ب.ظ

بسمه تعالی

هدایت سال اول جنگ

در هفته دفاع مقدس آنچه بیش از همه ذهن جوان ایرانی را می کاود این است که چرا ایران اسلامی با این همه توان نظامی نتوانست مانع تجاوز عراق به ایران شود. برای پاسخ به این سؤال به هیچ وجه تمی توانیم دنبال مقصر بگردیم ولی بایستی به تاریخ انقلاب مراجعه نماییم تا شرایط کشور در کوران انقلاب و مسائل سیاسی و اجتماعی کشور و اتفاقات دوران انقلاب را بررسی نمائیم. اما از نظر کارشناسی می توان چنین پاسخ داد؛ چون قدرت بازدارندگی کشور در مقابل تهدیدات کافی نبود لذا دشمن برای رسیدن به اهداف خود آمادگی نبرد با جمهوری اسلامی را در خود دید و با تصور پیروزی نزدیک جنگ را اغاز کرد. بنابراین موضوع اصلی قدرت بازدارندگی است که بایستی تعریف شود. این تعریف بایستی به زبان ساده و همه کس فهم باشد. اما در یک جمله می توان گفت قدرت بازدارندگی همان قدرتی است که بعد از جنگ ایران و عراق از سال 1367 یعنی بیش از ربع قرن تاکنون - باوجود دشمنانی قوی تر از رژیم صدام حسین مثل آمریکا و اسرائیل و تهدیداتی مداوم – مانع بروز جنگ علیه ایران شده است. البته لزوماً قدرت بازدارندگی صرفاً نظامی نیست بلکه این قدرت ترکیبی است از مؤلفه های پنجگانه قدرت، شامل مؤلفه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، جغرافیایی و نظامی. در هر صورت کشور در شهریور 1359 فاقد این قدرت بود و جنگ خانمانسوزی را شاهد بودیم. و همسایه غربی ما به سرکردگی صدام حسین به قصد تجزیه کشور جنگ را آغاز کرد. اما سؤال دوم که مهمتر از آن است چگونگی شکست دشمن در اهداف از پیش تعیین شده خود است. چرا که هیچ فرماندهی با اطلاع از شکست جنگی را آغاز نمی کند بنابراین صدام در مورد پیروزی خود مطمئن بود.

در این قسمت باید عرض کنم که صحبت های فراوانی در مورد سال اول جنگ و شکست دشمن در این مرحله از جنگ که بسیار هم مهم بوده و مقدمه ای برای سالهای دیگر جنگ است شده است. برخی از کارشناسان که سال اول را سال شکست توصیف کرده اند. اما بنظر می رسد اگر شکستی بوده است مربوط به سال قبل از جنگ و عدم آمادگی کشور و نیروهای مسلح بوده ولی سال اول جنگ که توانستیم دشمن تا بن دندان مسله را متوقف کرده و با تحمیل یک جنگ فرسایشی نیروهای او را فرسوده نموده و مانع دستیابی او به اهدافش گردیم، در واقع با وجود حضور دشمن در خاک میهن ولی از آنجا که استراتژی او را با شکست مواجه ساختیم از نظر نظامی به یک پیروزی دست پیدا کرده ایم.

امروز علیرغم نظریات مختلفی که درباب اتفاقات سال اول جنگ وجود دارد وقتی با یک نگاه کلان از بالا به وقایع سال اول جنگ نگاه می کنیم و عملکرد نیروهای حاضر در میدان را ارزیابی می کنیم. به این نتیجه می رسیم که یک تفکر علمی- نظامی و با انگیزه بر صحنه های دفاع سال اول جنگ حاکم بوده است و با وجود نظریات مختلف از سوی افراد نظامی و غیر نظامی برای دفاع از حساس ترین مناطق عملیاتی یعنی خوزستان ولی یک تفکر حسابشده بر دفاع از اسن منطقه حاکم بوده است. اسناد بدست آمده از نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران نشان می دهد که نیروی زمینی با طرح های سه گانه ای توانسته صحنه جنگ را در سال اول هدایت و اداره نماید.

نظریات موجود این بوده است که برخی دفاع اصلی را در منطقه جنوب خوزستان و شکستن محاصره نجات خرمشهر را مقدم می دانستند و برخی دیگر بر حفظ و نجات اهواز پای می فشردند و گروه سوم اولویت دفاع را به شمال خوزستان می داده اند. در این مورد طرح ابوذر که از چند ماه قبل از آغاز جنگ توسط معاونت عملیات نیروی زمینی تهیه شده بود مأموریت تأخیر در عملیات دشمن را به نیروهای موجود در منطقه جنوب و غرب می دهد. مفهوم این طرح این است که نیروهای موجود که استعداد انها نسبت به دشمن بسیار ضعیف تر است، بایستی حرکت دشمن به سمت داخل مرزها را با کندی مواجه نموده سپس آنها را متوقف نمایند. که این کار توسط لشگرهای سرزمینی نیروی زمینی و مدافعین مردمی محلی و غیرنظامیانی که توانسته بودند خود را به مناطق جنگی برسانند بخوبی انجام شد و دشمن پشت رودخانه های کرخه و کارون در جنوب و روی ارتفاعات صعب العبور غرب کشور دقیقاً در مناطقی نامناب از نظر دشمن و مناسب از نظر نیروهای خودی متوقف گردید.

طرح ابوذر که موقع اجرا به دستور ابوذر تبدیل شده بود تا دوماه از جنگ بر صحنه های عملیاتی حاکم بود و در این مدت 51 عملیات محدود، نیمه گسترده و گسترده آفندی و پدافندی بوسیله یگانهای نیروی زمینی و پشتیبانی نیروی هوایی، سپاه پاسداران، نیروهای ژاندارمری و نیروهای مردمی انجام شد.

 نیروی زمینی برای ادامه جنگ و دفاع از کشور و ورود به مرحله بعدی دفاع، طرح بدر را طراحی کرده و از مورخه 30/8/59 بصورت دستورالعمل به یگانهای خود ابلاغ نموده است. نیروی زمینی در این طرح به یگانهای خود دستور می دهد که با حملات مکرر و شبیخون های پی در پی سعی در فرسوده کردن دشمن داشته باشند و در مورد گرفتن زمین از دشمن اصراری نداشته باشند. این طرح ضمن توصیف وضعیت نیروهای خودی و دشمن به یگانها چنین امر می کند که پس از سد کردن نیروهای دشمن، از هم اکنون با هدایت عملیات چریکی و رزمی محدود دشمن را تضعیف نموده و ... شایان ذکر است که دستورالعمل بدر تا اردیبهشت ماه 1360 بر جبهه های غرب و جنوب حاکم بود و در این دوره 83 عملیات محدود، نیمه گسترده و گسترده آفندی و پدافندی بوسیله یگانهای نیروی زمینی و پشتیبانی نیروی هوایی، سپاه پاسداران، نیروهای ژاندارمری و نیروهای مردمی انجام شد و آسیب های فراوانی به ارتش اشغالگر عراق وارد شد.

طرح خندق بعنوان سومین طرح و دستورالعمل نیروی زمینی برای اداره جنگ در سال اول، بیشتر براساس دفع تجاوز دشمن و بیرون راندن ارتش عراق از سرزمین ایران اسلامی طراحی و از نیمه اردیبهشت 1360بموقع اجرا گذاشته شد و در طول این دوره نیز 32 عملیات محدود، نیمه گسترده و گسترده آفندی و پدافندی بوسیله یگانهای نیروی زمینی و پشتیبانی نیروی هوایی، سپاه پاسداران، نیروهای ژاندارمری و نیروهای مردمی در طول جبهه های غرب و جنوب انجام شد که اخرین آنها عملیات پیروزمندانه ثامن الائمه است که در تاریخ 5/7/1360 بود.

برابر اسناد موجود در طول مدت سال اول تجاوز عراق، هدایت کلی جنگ بعهده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی بوده و سایر نیروها پشتیبانی کننده در کنترل عملیاتی این نیرو بوده اند. (مطالب فوق براساس اسناد موجود در آرشیو مرکز اسناد هیئت معارف جنگ و کتب منتشر شده این هیئت می باشد.) 

معاون علمی پژوهشی هیئت معارف جنگ: سرتیپ بازنشسته سید ناصر حسینی 1/7/96

 

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی