با عنایت به اینکه نیروی زمینی، ماهها قبل از جنگ در منطقه غرب و شمالغرب با ضدانقلاب جدایی طلب در کردستان و آذربایجانغربی درگیر بود و بخشی از نیروهایش به شرح جدول زیر در آن مناطق مشغول نبرد بودند، لیکن از زمانی که اولین بمباران های دشمن و حرکات یگان های زمینی او در خاک ایران آغاز شد، دیگر تردیدی باقی نماند که جنگ تمام عیاری علیه جمهوری اسلامی ایران آغاز گردیده و از آن ساعت موانع برای هرگونه دفاع ارتش برداشته شد.
بازدارندگی، یک مقوله کشوری و در سطح ملی است و مفهوم آن، این است: "بازدارندگی حالتی است که یک واحد سیاسی با به کارگیری مؤلفه های پنج گانه قدرت (وضعیت جغرافیایی، سیاسی، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و نظامی) از خود به نمایش می گذارد تا دشمن را از بکارگیری قدرت نظامی (زور) منصرف گرداند." بنابراین تنها ارتش نمی تواند متولی بازدارندگی باشد. اگرچه بازدارندگی در رفتار نظامی ارتش و نیروهای مسلح تجلی پیدا می کند. پرواضح است که ارتش به دلیل شرایط پس از وقوع انقلاب اسلامی از حالت بازدارندگی در برابر عراق خارج شده بود. یعنی پس از اینکه ارتش در مقابل انقلاب اسلامی منفعل شد و ضمن عدم حمایت از رژیم گذشته، حالت بی طرفی اتخاذ کرد و باعث شد انقلاب پیروز شود.
1- طرح ابوذر مربوط به نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران در خرداد 1359، تهیه و به ستاد مشترک ارتش ارسال گردید. در این طرح، مأموریت دفاع اولیه نیروی زمینی در مقابل ارتش عراق به ترتیب از جنوب به لشگرهای سرزمینی 92 زرهی اهواز، تیپ 84 خرم اباد، لشگر81زرهی کرمانشاه، لشگر28 پیاده کردستان و لشگر64 پیاده ارومیه واگذار شد.
«طرح ابوذر» از سوی ارتش در 76 صفحه در حالی به بنی صدر رئیس جمهور (وقت) ارائه شد که در آن، گزارش احتمالی حمله ارتش عراق بیان شده بود و ارتش مطابق آن، طرح‌هایی به شرح زیر برای مقابله با تهدیدات احتمالی داشت: « نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران از دالامپرداغ (مرز مشترک ایران و عراق و ترکیه) تا فاو (دهانه شط العرب در خلیج فارس) از مرز باختری ایران و عراق دفاع نماید و با استفاده از عناصری از لشگر92 زرهی و تیپ 55 هوابرد از رودخانه اروند رود دفاع نماید. تیپ 55 آماده شود پس از ورود یگانهای تقویتی به منطقه غرب بنا به دستور در سایر مناطق مورد تهدید اعم از درون مرزی یا برون مرزی بکار رود همزمان با اجرای عملیات دفاعی در غرب با امکانات موجود در منطقه، مرز خاوری را از دهانه ذوالفقار تا گواتر پوشش نماید.»
کلمه نقاب نام کودتایی است که به غلط (کودتای نوژه) نامیده می شود. کلمه نقاب از حروف اول عبارت (نجات قیام ایران بزرگ) تشکیل شده است. این کودتا که توسط سیاسیون ضدانقلاب و تعدادی از کارکنان ارتش شاهنشاهی و با هدایت سرویس های جاسوسی بیگانه طراحی شده بود در نهایت توسط کارکنان ارتش شناسایی و خنثی گردید. اگر چه رهبران کودتا در اعترافات خود هدف آن را براندازی نظام جمهوری اسلامی بیان کردند، ولی با توجه به قابلیت های مردمی انقلاب و استعداد و امکانات کودتاگران و حضور کارکنان مؤمن در ارتش، احتمال موفقیت آن بسیار ضعیف بود.
با وجود عدم ثبات سیاسی و نظامی در ماه های اولیه بعد از انقلاب، جمهوری اسلامی ایران درهنگام ورود به جنگ برتری هایی داشت که کمتر مورد توجه سازمان های اطلاعاتی عراق قرار گرفت. این برتری ها عبارت بودند از:
1) عمق راهبردی ایران؛ به این مفهوم که شهرهای اصلی ایران و بیشتر تأسیسات مهم نفتی و حیاتی کشور در مناطقی دور از مرز با عراق قرار داشتند که دور از دسترس نیروی هوایی عراق بودند.
2) وجود ارتش بزرگی که رژیم سابق ایران، پیش از انقلاب آن را تشکیل داده بود. این ارتش برخی تسلیحات پیشرفته امریکایی و غربی را به همراه انبوهی از تدارکات نظامی در اختیار داشت. در حالی که قابلیت و توانایی رزمی نیروهای نظامی به دلیل تصفیه انقلابی لطمه خورده بود، ولی وجود سلاحها و تجهیزات بی شمار در انبارها و نیز کادر آموزش دیده، توان نظامی و دفاعی بالقوه ای را برای کشور به وجود آورده بود که در دوره زمانی بسیار کوتاهی قابلیت بالفعل شدن را دارا بود.
1- مقدمه
ایران، کشوری است با تاریخ چند هزار ساله که حداقل 3000 سال بر پهنه جغرافیای جهان، تاریخ مدون دارد. تاریخ نظامی ایران نیز در دوره های مختلف، جنگ های فراوانی را روایت می کند که سرشار از پیروزی ها و شکست هاست. اما همین که بعد از 3000 سال، ایران به عنوان یک واحد سیاسی هنوز بر پهنه جغرافیای جهان حضور دارد، نشان از برآیند مثبت عملکرد مدافعین و سربازان ایرانی دارد که در طی این دوره طولانی از کشور خود به خوبی دفاع کرده اند. اگر چه داشتن ارتشی مجهز، سازمانی و ساختاربندی شده، فقط در دوره های قبل از اسلام (ساسانیان و قبل از آن)، صفویان و پهلوی دارای سابقه می باشد، ولی علوم و تجارب نظامی در کشور طبیعتاً سینه به سینه و صورت به صورت از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است.
بسمه تعالی
اوایل اذرماه امسال روزنامه دولتی ایران مصاحبه ای با سرهنگ بازنشسته شریف النسب انجام داده که ایشان در مصاحبه خود ادعا کرده است که ایده تشکیل بسیج 20 میلیونی را در ابتدای انقلاب از طریقی به حضرت امام (ره) داده است و... این موضوع در سایت جناب اقای درودیان مورد نقد واقع شده و کامنت هایی نیز گذاشته شده است. دوستان در صورت تمایل به آن مراجعه نمایند. اینجانب نیز کامنتی را ذیل مواردی که مطرح شده گذاشتم که عیناً در این قسمت نیز خدمت دوستان عزیز منتشر می نمایم:
بسمه تعالی
ضمن تشکر از محترمه خانم دکتر مریم جوان شهرکی استاد دانشگاه که به بحث مربوط به غافگیری ارتش در ابتدای جنگ اری یا خیر؟ ورود کرده و تحلیل قابل قبولی از گفتگوی عزیزان (درودیان و گلفام) ارائه دادند. در واقع ایشان بحث را کاربردی کرده و بیشتر به اصل مطلب و عبرت های آن در آینده توجه نمودند. که قابل تقدیر است. در این یادداشت حقیر قصد دارم به سؤال اول ایشان بپردازم و در حد بضاعت پاسخ گو باشم. در واقع سؤال ایشان این است که: آیا این تحلیل منسجم از وضعیت نیروها در زمان وقوع جنگ هم وجود داشت؟تا چه حد می توان آن را تحلیل نهاد ارتش دانست؟ آیا فرماندهان نیروی زمینی هم آن را تایید می کنند؟ و آیا اسنادی دال بر اعلام علنی این تحلیل از شرایط در آن زمان موجود است؟
بسمه تعالی
تأملی بر نظریه جنگ عاشورایی
نظریه جنگ عاشورایی مبتنی بر سیره امام حسین(ع) اصولا بر سه پایه استوار است.
1- تکلیف گرایی (مقابله با ظلم یزیدی که در هدف او اسلام زدایی بود.)
2- سازش ناپذیری (مبتنی بر شعار هیهات منا الذله و شهادت طلبی)
3- نابرابری در قدرت نظامی
طرح نظریه جنگ عاشورایی در ابتدای تجاوز عراق از سوی فرماندهان نظامی و حضرت امام خمینی(ره) مبتنی بر اندیشه انقلابی و آموزه های شیعی مردم ایران و با طرح جمله پیروزی خون بر شمشیر کاملاً مسبوق به حرکت انقلابی مردم ایران قبل و بعد از انقلاب بود.
در مورد نظریات امیر گلفام که ارتش قبل از جنگ غافلگیر نشد. (این مطلب را برای سایت آقای درودیان فرستادم که عیناً برای دوستان عزیز منتشر می کنم.)
سلام و تشکر از مبحثی که مطرح فرمودید. اینجانب نیز با این امید وارد این بحث می شوم تا انگیزه ای ایجاد شود و ارگانهای مسؤل در بخش دفاع کشور محققانه این مباحث را دنبال نمایند. آنچه اسناد موجود در ارتش نشان می دهد این است که قبل از آغاز جنگ طرح هایی برای مقابله با حمله احتمالی عراق به مرزهای زمینی، هوایی و دریایی ج.ا.ا وجود داشته و به هنگام تجاوز عراق این طرح ها اجرایی شده است.
