معرفی نیروی رزمی421 نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران

                                                                       بسمه تعالی

شرح عملیات های نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در ابتدای جنگ تحمیلی

معرفی نیروی رزمی421 نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران

قریب بیست ماه قبل از جنگ ایران و عراق و با آغاز درگیری‌های مرزی و حملات گاه و بی‌گاه نیروهای بعثی به مرزهای ایران، نشانه‌های بروز جنگ آشکار شد. به مرور زمان که درگیری‌ها در پاسگاه‌های مرزی گسترش می‌یافت، بخشی از گردان یکم تکاوران دریایی برای تقویت پاسگاه‌های مرزی در محور شلمچه، اعزام شدند.

صدام با پاره کردن عهدنامه 1975 الجزایر در مجلس عراق نشانه تازه‌ای از دشمنی با ایران را آشکار ساخت. ناوچه‌های ارتش بعثی با ایجاد مزاحمت برای کشتی‌های عازم بنادر ایرانی در اروندرود، چهره دیگری از تجاوز و زیاده‌خواهی رژیم بعث عراق را به نمایش گذاشتند که با مقابله ناوچه‌های ایرانی مواجه و در درگیری‌های بین یکان‌های نیروی دریایی ایران اسلامی با نیروی دریایی رژیم بعثی، تعدادی از یکان‌ها در اروندرود غرق شدند.

هدایت سال اول جنگ در خوزستان توسط نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران

بسمه تعالی

 

هدایت سال اول جنگ در خوزستان توسط نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران

توجه: قبل از بررسی مسائل مورد نظر در این قسمت لازم به یادآوری است که این قسمت شرح جریان نبرد ویژه­ای نیست، بلکه خلاصه­ای از چگونگی کلیات طرح­ریزی و هدایت جنگ در یک سال اول در صحنه عملیات خوزستان می­باشد، زیرا شرح عملیات طرح­ریزی و هدایت هر یک از نبردهای اجرا شده در خوزستان در کتاب­های جداگانه تهیه و تدوین گردیده است و برای بررسی نبردها لازم است به کتاب مربوطه مراجعه شود.

                                                                                           سید ناصر حسینی

نقدی بر کتاب تجزیه و تحلیل جنگ ایران و عراق نوشته محمد درودیان (قسمت اول)

بسمه تعالی

کتاب تجزیه و تحلیل جنگ ایران و عراق نوشته محمد درودیان بدون تردید دارای ویژگی های مثبت و ارزشمندی است و بعنوان یکی از کتابهای فاخر در حوزه جنگ ایران و عراق محسوب می شود. این کتاب با نگاه تحلیلی نگرشی جامع در مورد جنگ هشت ساله ایران و عراق دارد و فارغ از ایرادات شکلی توانسته حوادث و اتفاقات جنگ را تا حدودی تئوریزه نموده و در مورد وقایع جنگ رویکردی متفاوت و نظریه پردازانه دارد. نویسنده ضمن ورود به سطوح تاکتیکی، عملیاتی و راهبردی جنگ ایران و عراق، سعی دارد تصمیم گیری فرماندهان عالی جنگ، عملیات ها و اقدامات جنگی ایران و عراق را بعنوان تجارب جنگی ثبت نماید. در مجموع دیدگاههای نویسنده در سطح راهبردی بجز موارد معدود غالباً مورد تأیید بوده و در این سطح اختلافات عمده ای مشاهده نمی شود ولی در مقطع تاکتیک و عملیات هنوز با دیدگاه های ارتشی اختلافاتی وجود دارد که ذیلاً به برخی از آنها اشاره می شود. شایان ذکر اینکه تاریخ نگاری نظامی نیاز به تخصص حرفه ای و استفاده از زبان تخصصی دارد لذا قبلاً از اینکه در برخی قسمت ها اجباراً از واژه های تخصصی استفاده می شود پوزش می طلبم.

بررسی شخصیت، ایده ها و عملکرد نظامی شهید صیاد شیرازی در دفاع مقدس

بررسی شخصیت، ایده ها و عملکرد نظامی شهید صیاد شیرازی در دفاع مقدس

چکیده:                                                                                                        سید ناصر حسینی[1]

دفاع مقدس موضوع مهم انقلاب اسلامی ایران در دهه 1360 بود که همه سرمایه های ملت ایران را بخود مشغول کرد. دشمنان ایران و انقلاب اسلامی، تمامیت ارضی، اعتبار و تمامی موجودیت کشور را با خطر مواجه ساخته بودند در این میان مردان بزرگی از میان برخواستند و جوانمردانه در راه دفاع از اعتبار ملت و میهن اسلامی، گام نهادند و تا پای جان از کشور و آرمانهای انقلاب دفاع کردند. یکی از این شخصیت ها شهید علی صیاد شیرازی است که در خانواده ای اصیل پرورش یافته و در محیط های علمی، با آموزه های اسلامی رشد یافته و آموزش های عالی را در نهادهای نظامی کشور فراگرفته و شخصیتی، خود ساخته، فرهیخته، منضبط و منطبق با دانش نظامی ساخته و پرداخته کرده است. صیاد پس از انقلاب برای دفاع از دستاوردهای آن با ورود به صحنه های نظامی و امنیتی فرصت های خوبی را برای مقابله با تجزیه طلبان در کردستان و آذربایجان غربی و متجاوزان بعثی در غرب و جنوب کشور خلق کرد و با استفاده از این فرصت ها، خدمات و آثار ارزشمندی را در راه امنیت کشور از خود باقی گذاشت.

عملیات نزاجا در آغاز جنگ در شمال خوزستان

بسمه تعالی

عملیات نزاجا در مورخه1/7/59 در آغاز جنگ تحمیلی در مقابل ارتش عراق در محور شمال خوزستان یک عملیات تأخیری بود.

سید ناصر حسینی[1]-آرش سرابی تبریزی[2]

چکیده:

پس از وقوع انقلاب اسلامی و نا آرامی هایی که در منطقه جنوب و غرب ایران با تحرکات عراق آغاز شده بود نیروهای سه گانه ارتش جمهوری اسلامی طرح های عملیاتی را برای مقابله با تهدیدات احتمالی دشمن در مناطق مختلف تدارک دیده بودند. طولی نکشید نا آرامیها در پنج استان کردستان، آذربایجان غربی، خوزستان، گلستان( گنبد) و سیستان و بلوچستان آغاز شد. حضرت امام خمینی(ره) با صدور اعلامیه های متعدد از ارتش پشتیبانی و مأموریت برقراری آرامش در مناطق موصوف را به آن واگذار نمودند. ارتش جمهوری اسلامی ایران به رغم حملات ناجوانمردانه از سوی دشمنان و ضد انقلاب که خواهان انحلال آن بودند، و نیز نامهربانی های ناآگاهان، در اجرای فرامین فرماندهی کل قوا با تمام قوا و امکانات خود و با جدیت تمام، برای اجرای مأموریت در مناطق مذکور حضور یافت. در هر صورت امنیت نسبی در مناطق نا آرام مانند سیستان و بلوچستان و گنبد برقرار شد، اما ناامنی هنوز در استانهای خوزستان، کردستان و آذربایجان غربی وجود داشت که در 31 شهریور 1359 جنگ ایران و عراق شروع شد. در شروع جنگ، شرایط بسیار پیچیده و مشکل بود. در ابتدای امر در مرزهای مورد تجاوز دشمن به جز یگانهای سرزمینی، نیروی قابل قیاس در مقابل ارتش عراق نبود. ارتش تا دندان مسلح عراق با روحیه تجاوزگری، با هجوم هوایی و زمینی از مرزهای کشور عبور و نیروهای مستقر در مرز را با وارد کردن تلفات و ضایعات زیاد وادار به عقب نشینی کردند. نیروهای با ایمان و وظیفه شناس ارتش با دادن صدها شهید و مجروح و استفاده از تاکتیک عملیات تأخیری و جنگ و گریز در مواضع مناسبی توانستند دشمن را متوقف نمایند. نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، پس از سد پیشروی دشمن در استان خوزستان، با اجرای تک های محدود، دشمن را وادار به استقرار در خط پدافندی نمودند. برای ایجاد زمینه در جهت بیرون راندن دشمن از سرزمینهای اشغالی در سال اول جنگ، تک های محدودی توسط نیروهای حاضر در استان خوزستان صورت گرفت که نتیجه آن آزادسازی سوسنگرد، گرفتن سرپل ها در غرب رودخانه کرخه و قرارگرفتن نیروهای خط پدافندی در موقعیت بهتر و سرکوب به دشمن بود. نتایج حاصله نشان میدهد که کارکرد ارتش جمهوری اسلامی ایران با توجه به شرایط و وضعیت موجود، در سال اول جنگ، علمی، تخصصی و فداکارانه بوده و تاکتیک های مورد استفاده با استانداردهای بین المللی و شناخته شده علمی مطابقت دارد.

گفتمان ارتشی دفاع مقدس

بیست و هفت سال پس از پایان جنگ ایران و عراق، تاریخ نگاری، وقایع نگاری و یا روایت های دفاع مقدس همواره مورد توجه مورخین و کارشناسان این رشته قرار دارد و هرکدام با رویکردهای مخصوص به خود به آن پرداخته و بدنبال چرایی آغاز جنگ و چگونگی دفاع سرسختانه رزمندگان اسلام از سرزمین مادری خود می باشند. نگارنده در این نوشتار، روند جنگ هشت ساله ایران و عراق را براساس اسناد موجود در ارتش جمهوری اسلامی ایران بررسی نموده است. نوزده ماه پس از انقلاب و قبل از جنگ کشور فضای پرالتهاب سیاسی را تجربه می کرد. رهبران سیاسی، نسبت به تهدیدات نظامی که از سوی رژیم بعثی عراق متوجه کشور بود فاقد رویکرد واحدی بودند. ارتش بدلیل سوابقی که از نظر اطلاعاتی و عملیاتی در مورد همسایه غربی خود در اختیار داشت، طرح هایی را توسط نیروهای سه گانه، برای مقابله احتمالی با دشمن تهیه کرده بود و آمادگی به اجرا گذاشتن آنها را داشت. فضای بی اعتمادی نسبت به ارتش که با کشف کودتای نافرجام نقاب تشدید شده بود، مانع از هرگونه اقدام ارتش بعنوان عملیات پیش دستانه شده بود اما پس از تهاجم اولیه عراق در 31 شهریور 59، دست ارتش برای هرگونه اقدام متقابل باز شد و از آن پس فرماندهان ارتش برای متوقف کردن و تثبیت ارتش متجاوز توسط نیروهای زمینی و هوایی و دریایی اقدامات لازم را انجام داده و در سال اول جنگ قریب یکصد عملیات را برای تثبیت و فرسوده کردن ارتش عراق انجام دادند.

اقدامات ارتش پس از حمله ارتش عراق در جهت تثبیت دشمن

با عنایت به اینکه نیروی زمینی، ماهها قبل از جنگ در منطقه غرب و شمالغرب با ضدانقلاب جدایی طلب در کردستان و آذربایجانغربی درگیر بود و بخشی از نیروهایش به شرح جدول زیر در آن مناطق مشغول نبرد بودند، لیکن از زمانی که اولین بمباران های دشمن و حرکات یگان های زمینی او در خاک ایران آغاز شد، دیگر تردیدی باقی نماند که جنگ تمام عیاری علیه جمهوری اسلامی ایران آغاز گردیده و از آن ساعت موانع برای هرگونه دفاع ارتش برداشته شد.

علت های تضعیف قدرت دفاعی و شکست قدرت بازدارندگی قبل از جنگ تحمیلی

بازدارندگی، یک مقوله کشوری و در سطح ملی است و مفهوم آن، این است: "بازدارندگی حالتی است که یک واحد سیاسی با به کارگیری مؤلفه های پنج گانه قدرت (وضعیت جغرافیایی، سیاسی، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و نظامی) از خود به نمایش می گذارد تا دشمن را از بکارگیری قدرت نظامی (زور) منصرف گرداند." بنابراین تنها ارتش نمی تواند متولی بازدارندگی باشد. اگرچه بازدارندگی در رفتار نظامی ارتش و نیروهای مسلح تجلی پیدا می کند. پرواضح است که ارتش به دلیل شرایط پس از وقوع انقلاب اسلامی از حالت بازدارندگی در برابر عراق خارج شده بود. یعنی پس از اینکه ارتش در مقابل انقلاب اسلامی منفعل شد و ضمن عدم حمایت از رژیم گذشته، حالت بی طرفی اتخاذ کرد و باعث شد انقلاب پیروز شود.

طرح های دفاعی ارتش قبل از آغاز جنگ ایران و عراق

1- طرح ابوذر مربوط به نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران در خرداد 1359، تهیه و به ستاد مشترک ارتش ارسال گردید. در این طرح، مأموریت دفاع اولیه نیروی زمینی در مقابل ارتش عراق به ترتیب از جنوب به لشگرهای سرزمینی 92 زرهی اهواز، تیپ 84 خرم اباد، لشگر81زرهی کرمانشاه، لشگر28 پیاده کردستان و لشگر64 پیاده ارومیه واگذار شد.

«طرح ابوذر» از سوی ارتش در 76 صفحه در حالی به بنی صدر رئیس جمهور (وقت) ارائه شد که در آن، گزارش احتمالی حمله ارتش عراق بیان شده بود و ارتش مطابق آن، طرح‌هایی به شرح زیر برای مقابله با تهدیدات احتمالی داشت: « نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران از دالامپرداغ (مرز مشترک ایران و عراق و ترکیه) تا فاو (دهانه شط العرب در خلیج فارس) از مرز باختری ایران و عراق دفاع نماید و با استفاده از عناصری از لشگر92 زرهی و تیپ 55 هوابرد از رودخانه اروند رود دفاع نماید. تیپ 55 آماده شود پس از ورود یگانهای تقویتی به منطقه غرب بنا به دستور در سایر مناطق مورد تهدید اعم از درون مرزی یا برون مرزی بکار رود همزمان با اجرای عملیات دفاعی در غرب با امکانات موجود در منطقه، مرز خاوری را از دهانه ذوالفقار تا گواتر پوشش نماید.»

کودتای نقاب

کلمه نقاب نام کودتایی است که به غلط (کودتای نوژه) نامیده می شود. کلمه نقاب از حروف اول عبارت (نجات قیام ایران بزرگ) تشکیل شده است. این کودتا که توسط سیاسیون ضدانقلاب و تعدادی از کارکنان ارتش شاهنشاهی و با هدایت سرویس های جاسوسی بیگانه طراحی شده بود در نهایت توسط کارکنان ارتش شناسایی و خنثی گردید. اگر چه رهبران کودتا در اعترافات خود هدف آن را براندازی نظام جمهوری اسلامی بیان کردند، ولی با توجه به قابلیت های مردمی انقلاب و استعداد و امکانات کودتاگران و حضور کارکنان مؤمن در ارتش، احتمال موفقیت آن بسیار ضعیف بود.