زیارت اربعین93

بسمه تعالی

زیارت اربعین93

امسال اربعین به لطف خدا و با عنایت خود آقا امام حسین(ع) مراسم پیاده روی اربعین با شکوه هرچه تمام تر حتی با شکوه تر از پارسال برگزار شد و جهانیان را به شگفتی واداشت. بقول اون خبرنگار خارجی بزرگترین لنزهای دنیا هم نمی تواند عظمت این تجمع بزرگ انسانی را به تصویر بکشد. در این سفر انسان آثار عشق را براحتی می بیند. عشق به امام حسین (ع) و اهلبیت پیامبر اسلام علیهم السلام را، کسانی که شاید در طول سال مجموعاً چند کیلومتر راه نمی روند ولی در این مراسم ده ها کیلومتر راه را به عشق امام حسین(ع) می پیمایند. یا مردم سخاوتمند و مهمان نواز عراق که در طول سال پس انداز می کنند تا در ایام اربعین از مردم و زائرین آقا امام حسین(ع) پذیرایی کنند.

روز یکشنبه مورخه16/9/93 از طریق فرودگاه امام خمینی(ره) رفتم نجف. نجف بسیار شلوغ بود و جمعیت بی حد و حصری در اطراف حرم مولا امیرالمؤمنین علی علیه السلام ازدحام کرده بودند بطوری که حرکت زائران بسیار کند انجام می شد. همان شب به خانواده که از من زودتر عزیمت کرده بودند در محل قرار پیوستم و صبح بعد از یک زیارت کوتاه در حرم اقا امیرالمؤمنین علیه السلام که بسیار هم شلوغ بود به سمت کربلا حرکت کردیم. در این سفر که از مسیر گورستان دارالسلام آغاز شد، بر سر مزار مرحوم آیت الله قاضی آن عارف بزرگ و استاد علامه فقید سید حسین طباطبایی ایستادیم و فاتحه ای خواندیم. بدون شک این بزرگوار هم در این حرکت بزرگ مردمی و انقلاب شیعی در جهان سهیم است چرا که امثال این بزرگواران در تهیه و بقای مفاهیم فکری و عقیدتی این حرکت شریک بوده اند و امروز بعد از هلاکت جبارانی همچون صدام، آتش عشق شیعه شعله ور شده و انشاءالله جهانگیر خواهد شد. اگر تا سال گذشته شبکه های خبری جهان این حرکت مردمی بزرگ و شیعی را در سانسور کامل نگهداشتند اما امسال بعضی از آنها دیگر نتوانستند آنرا کتمان کنند و نسبت به سال پیش توجه بهتری داشتند و تعابیر خوبی هم بکار بردند که حاکی از عظمت این راهپیمایی بود که اگر غیر از این بود شبکه های فوق، صلاحیت حرفه ای خود را از دست می دادند. اگرچه در جانبدارانه بودن رویکردهای آنها تردیدی نیست.

ما مسیر هشتاد کیلومتری نجف تا کربلا را سه روزه رفتیم. البته بار اولی که پیاده مشرف می شدم فکر می کردم هرچه سریعتر برویم بهتر است. لذا یک روز و نیم به کربلا رسیدیم اما حالا به این نتیجه رسیدم که مسابقه که نمی دهیم بنابراین در مسیر بیشتر لذت می بریم. راستش را بخواهید از همان فرودگاه امام که همسفری های خود را می بینی، معمولاً کسانی که از نظر تیپ و قیافه به هم نزدیک هستند و انسان با همه آنها احساس قرابت و نزدیکی دارد. مردمی که از نظر اعتقادی به هم شبیه اند بسان یک امت اند. مرحوم دکتر شریعتی در کتاب امت و امامت، امت را یک جامعه مترقی و اعتقادی می داند. لذا همین احساس همفکری و هم مسلک بودن و هم مشرب بودن عاملی برای لذت بردن از هم نفسی با آنهاست. اصلاً به مدت حداقل یک هفته دوری از فضای شهری (تهران) که مملو است از انواع آلودگیها و... دیگر مجبور نیستی انواع قیافه های عجق وجق بعضی اناث بی مبالات را بینی و اینکه از فضای مادی و جنجال های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و احتمالاً فضاهای گناه آلود دور می شوی اینها خود عاملی است که احساس لذت می کنی. خوشبختانه امسال هوا هم خیلی بهتر از پارسال بود پارسال اربعین در اوایل فصل زمستان بود اما امسال در نیمه دوم آذرماه و هوا نسبت به سال پیش متعادل تر و لذتبخش تر بود. البته ناگفته نماند با توجه به اخبار رسیده، شایعات و بعضی تهدیدات گروههای مخالف و تکفیری مثل داعش ممکن است این تصور را هم بوجود بیاورد که این سفر بسیار خطرناک و پر ریسک است. اما با توجه به حجم جمعیت و آمار تلفات به هیچ وجه چنین نیست و این حرکت یکی از امن ترین حرکات در سطح جهان است. شاید از نظر آسایش با یک مسافرت و جهانگردی مرسوم و معمولی قابل قیاس نباشد. اما چون بر سر اعتقاد حرکت می کنی لذا با همه سختی هایش لذت بخش است و میتوان گفت غالب زائران چنین عقیده ای دارند.

امسال در طول سفر آنچه دستگیرم شد این بود که محبوبیت ایران و ایرانی و بؤیژه رهبر معظم انقلاب نسبت به سال گذشته در نزد مرد عراق بیشتر شده و آنهم بنظرم بخاطر حمایت های صادقانه و بی منتی است که جمهوری اسلامی ایران از مردم و دولت عراق در مقابل داعش بعمل آورده و شاید مردم عراق متوجه دوستی صادقانه ملت ایران شده است. من خود شاهد بودم که یک فرد عراقی وقتی متوجه شد من ایرانی هستم عکس مقام معظم رهبری را از جیب خود درآورد و بوسید و دوباره در جیب گذاشت و یا وقتی برای گرفتن غذا در محلی حاضر شدم مسؤل موکب وقتی متوجه شد ایرانی ام مشخصاً استقبال بهتری داشت. در این سفر تعدای عکس مشاهده شد که برخی از جوانان و خادمین و موکب دارن عراقی در میان شهدای جنگ با داعش بودند.

در گزارش سفر امسال قصد ندارم گفته های سال قبل را تکرار کنم و صرفاً به بعضی موضوعاتی که به ذهنم میرسد توجه خواهم کرد. در مورد امنیت و احتمال تأثیر تهدیدات داعش و وهابیون، راستش یکماه قبل که برای سفر برنامه ریزی می کردم فکر می کردم که شاید مؤثر باشد و با توجه به اینکه امسال سه استان سنی نشین عراق در کنترل داعش است، احتمال میدادم کهبخاطر این تهددات ممکن است استقبال ایرانیان نسبت به سال قبل کمتر باشد و یا حداقل مسیر هوایی پرطرفدارتر باشد. اما همه این فکرها بی مورد بود و علیرغم تهدید دشمنان شیعه یعنی داعش و وهابیون شیعیان عاشق آنچنان استقبالی کردند که بیا و ببین. گویا داعش تهدید کرده بود که دوازده موشک را با هدف اصابت به راهپیمایان شلیک خواهد کرد. اما با بکارگیری همه توانش فقط توانست دوازده خمپاره آن هم به اهداف کور پرتاب کند و اینطور که من خبرگرفتم تنها یکنفر موکب دار شهید شد و بحمدالله تلفات قابل ملاحظه ای نتوانستند بگیرند. بنابراین فضای امنیتی بسیار خوب بود و مأموران عراقی بر اوضاع مسلط بودند و جمعیت ایرانی شرکت کننده امسال تقریباً پنج برابر سال پیش بود و آمارهای رسمی اعلام شده شرکت کنندگان عراقی و غیر عراقی، بیش از بیست میلیون نفر بود. امسال برخلاف سال گذشته سیم کارت تلفن شرکت های عراق هم بصورت کنترل شده و با اخذ کپی پاسپورت و عکس به زائران متقاضی واگذار می شد و بسیاری از زائران نتوانستند سیم کارت تهیه کنند و از نظر ارتباطی در مضیقه بودند. البته این هم یک اقدام کنترلی و امنیتی و سنجیده بود که برای کنترل اقدامات داعش و امثالهم لازم بود. گاهی فکر میکنم ما ایرانی ها چرا اینجوری هستیم و در مورد همه چیز می خواهیم اظهار نظر کنیم و اینجا هم برای راهپیمایی و زیارت اربعین و دولت و مردم عراق تعیین تکلیف می کنیم. مثل اینکه کارهای خودمون در ایران همه و همه گل و بلبل است و بدون اشکال انجام می شود و از نظر مدیریت هیچ اشکالی نداریم حالا می خواهیم سبک های مدیریتی مان را به دنیا صادر کنیم لذا از همه چیز و همه کس ایراد می گیریم و برای هر مشکلی نسخه می نویسیم. البته من این اخلاق رو دوست ندارم اما از آنجایی که آرمان ما رفع عیب و نقص از جامعه اسلامی و رسیدن به ایده آل ها و همان مدینه فاضله است لذا بهتر می بینم که این معایب و نواقص را بصورت درد دل با کسی در میان بگذارم و آنچه از مشکلات که بنظر میرسد را بگویم. حالا چه جایی بهتر از فضای مجازی، خدا را چه دیدی شاید هم کسی توجه کرد. بهرحال بنظرم در جهان امروز راهپیمایی اربعین یا بهتر بگویم زیارت اربعین فرصت بسیار خوبی را برای جهان اسلام، بویژه شیعیان و علی الخصوص مردم و دولت شیعه عراق فراهم کرده که می تواند بسیار اثرگذار باشد و در این مورد همه بایستی فکر کنیم و برای بهره برداری بیشتر از این فرصت تمهیداتی بیندیشیم. اولین پیشنهادم این است که همایش ها و هم اندیشی هایی در سطح جهان برگزار شود و ضمن معرفی این اقدام و حرکت سیاسی- مذهبی به مردم جهان راهکارهایی برای بهتر برگزار شدن آن را جویا شویم.        

بنظرم دو مشکل اساسی در این مراسم ذیقیمت معنوی بچشم می خورد که بایستی برای آنها فکر شود. البته ناگفته نماند که هرسال وضع نسبت به سال قبل بهتر شده و این نشان می دهد که همه برگزار کنندگان برای بهتر شدن اوضاع دغدغه دارند و تلاش می کنند. اولین مشکل ذباله ها هستند و طریقه جمع آوری و دفع آنها که هنوز روش مؤثری برای آن ایجاد نشده است. -البته بایستی اعتراف کنیم که دفع ذباله در میان یک جمعیت میلیونی کار ساده ای نیست- یک جمعیت میلیونی که درحال حرکت و مصرف انواع اطعمه و اشربه هستند بطور کاملاً طبیعی درحال تولید ذباله است. بخصوص اینکه بخاطر رعایت بهداشت همه از ظروف یکبار مصرف استفاده می کنند و این ظروف خود ذباله های خطرناک و غیرقابل تجزیه ای هستند که طبیعت و محیط زیست انسان را آلوده می کنند. حال اگر سیستم و روش خوبی هم برای جمع آوری وجود نداشته باشد بیا و ببین که چه وضع ناخوشایندی از نظر ظاهری ایجاد می نماید. فکر می کنم قبلاً عرض کرده باشم که در این مراسم دفع ذباله با دولت عراق است اما با توجه به تراکم جمعیت و عدم جمع آوری مناسب این کار بخوبی انجام نمی گیرد و مردم همواره در محیطی آلوده تردد می نمایند. البته استفاده از سطل ذباله توسط مردم خود یک فرهنگ می خواهد که این اخلاق نه در مردم ایران وجود دارد و نه در مردم عراق، اما می شود از همین فرصت استفاده کرد و در یک فرایند زمانی دوسه ساله آنرا جا انداخت و مردم را به آن عادت داد. این کار یعنی جمع آوری و دفع ذباله نیاز به یکسری اقدامات دارد. من حساب کردم این مسیر1450تیر چراغ برق و یا بقول عراقی ها عمود دارد که شماره های آن کاملاً مشخص است و فاصله هر دو عمود از هم حدوداً60 متر است و اگر مسؤلیت جمع آوری ذباله در این60 متر را به یکنفر واگذار کنیم که بطور مستمر و در طول 24ساعت آنها را در یک کیسه پلاستیک جمع آوری کرده و در محلی دپو کند تا خودروهای حمل ذباله آنها را دفع نمایند. حالا اگر برای هرپست جمع آوری چهار نفر در نظر بگیریم این معضل بزرگ با حدود6000 نفر خدمه عاشق قابل رفع است. البته همزمان نیز با بنرهای تبلیغاتی بایستی به مردم آموزش دهیم که ذباله ها را فقط در سطل ذباله بیندازند. بنابراین تهیه و توزیع سطل ذباله نیز از ملزومات طرح است. ضمناً بازیافت ذباله ها احتمالاً بخشی و یا همه هزینه این اقدام را تأمین خواهد کرد و در آنصورت ما در طول مسیر محیطی بهتر و بهداشتی خواهیم داشت.

موضوع و معضل دیگری که به شدت عاملی برای نارضایتی زائرین است و بسیاری بخاطر همین محدودیت بسرعت کربلا را ترک می نمایند. کمبود فضای برای زیارت و عبادت است. فضای موجود به هیچ وجه تکافوی جمعیت مشتاق را نمیکند. متأسفانه در زمان صدام هیچ توجهی به توسعه فضای حرم نشده و پس از استقرار دولت جدید در بغداد نیز این اقدام بکندی صورت می گیرد. باتوجه به رشد جمعیت زائران در سالهای اخیر بویژه در ایام زیارتی مثل اربعین حسینی فقط درصد کمی از زائران آنهم با زحمت زیاد موفق می شوند تا از فضای داخل حرم و صحن حضرت امام حسین و حضرت ابوالفضل العباس علیهما السلام بمنظور زیارت و یا برگزاری نماز جماعت و... استفاده نمایند. بنابراین توسعه فضای اطراف حرم و ایجاد اماکنی برای منظورهای فوق با سرعتی بیشتر از ضروریات است.

حجم اماکن قدیمی و جمعیت متراکم اطراف حرم این اقدام را از نظر اقتصادی بسیار پرهزینه جلوه میدهد و رعایت اقدامات امنیتی و ازدحام اطراف حرم نیز از موانع موجود برای توسعه حرم می باشد. اما این موانع نبایستی موجب کند شدن این اقدام شود و میتوان از روشهای مختلف و سهیم کردن متقاضیان شرکت در این اقدام عبادی و اقتصادی بهره برداری کرد. برای این منظور نیز همایش و هم اندیشی کارشناسان خبره این کار را پیشنهاد می کنم. بنابراین با توجه به سرعت تغییر دولتها در عراق که یک روش سنتی از گذشته تا به امروز بوده است. حداقل دولتها بخاطر مشارکت در این اقدام خداپسندانه و بهره برداری از فرصت بدست آمده بایستی نسبت به توسعه حرم توجه بیشتری مبذول دارند و سرعت بیشتری به خرج بدهند چه بسا خدای نخواسته در آینده این فرصت از آنها سلب شود.